Meyan Kökünün(Glycyrrhiza Glabra) Faydaları ve Zararları Nelerdir?
- Sbazel
- 5 Oca 2023
- 5 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 24 May 2024
Meyan kökü, antioksidan, antimikrobiyal ve anti-inflamatuar özelliklere sahip olan glisirizin gibi faydalı bileşenler içerir. Bu bileşenler, asit reflüsünü azaltmak gibi çeşitli sağlık yararları sağlayabilir.
Meyan kökü, Asya, Güney Avrupa ve Orta Doğu'da yetişen Glycyrrhiza glabra bitkisinin kökünden elde edilir.
Meyan kökünün tıbbi kullanımı, kökün firavunlar için tatlı bir içecek olarak yapıldığı antik Mısır'a kadar uzanır. Günümüzde ise çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde ve şekerlemeler, içecekler ve ilaçların tatlandırılmasında kullanılmaktadır.
Meyan kökü neredeyse 300 bileşen içerir, ancak glisirizin ana aktif bileşendir. Bu bileşen, kökün tatlı tadından ve aynı zamanda antioksidan, anti-inflamatuar ve antimikrobiyal özelliklerinden sorumludur.
Ancak, glisirizin aynı zamanda bazı olumsuz etkilere de neden olabilir. Bu nedenle, bazı ürünler glisirizin uzaklaştırılmış şekilde, yani deglycyrrhizinated licorice (DGL) olarak kullanılmaktadır.
Meyan kökünün olası faydaları, yan etkileri ve önerilen dozaj hakkında daha fazla bilgi edinmek için okumaya devam edin.
Meyan Kökünün Olası Faydaları
Mevcut araştırmalar, meyan kökünün tıbbi kullanımları için umut vadettiğini gösteriyor, ancak bu potansiyel faydaları tam olarak desteklemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Cilt Problemlerine Yardımcı Olabilir
Araştırmalar[1] meyan kökü ekstresinin akne ve egzama gibi çeşitli cilt problemlerinin tedavisine yardımcı olabileceğini öne sürüyor.
Bununla birlikte, 2019 yılında yapılan bir araştırma[2], meyan kökü, gentiana kökü ve söğüt kabuğu ekstresi içeren bir kremin, egzama semptomlarının tedavisinde %1'lik hidrokortizon kremi kadar etkili olduğunu bulmuştur.
Asit Reflü ve Hazımsızlığı Azaltabilir
Meyan kökü ekstresi, gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) belirtilerini, asit reflü, mide yanması ve hazımsızlık gibi semptomları hafifletmek için kullanılabilir.
2017 yılında GERD'li 58 yetişkin üzerinde yapılan bir çalışma[3], meyan kökü tüketmenin yaygın olarak kullanılan antasitlerden daha etkili olduğunu ve 2 yıllık bir dönem boyunca semptomları azalttığını göstermiştir.
Peptik Ülserleri Tedavi Edici Olabilir
Meyan kökü ekstresi ve onun glisirizin bileşiği, peptik ülserlerin tedavisine yardımcı olabilir. Bu ağrılı yaralar, H. pylori bakterisinin bir sonucu olarak midede, alt özofagusta veya ince bağırsakta gelişir.
2023 yılında yapılan bir hayvan çalışması, meyan bitkisinin flavonoidlerinin mukus üretimini artırarak, enflamasyonu azaltarak ve bağırsak mikrobiyomunu iyileştirerek peptik ülserleri hafifletebileceğini bulmuştur.
2016 yılında yapılan bir çalışmada[4], standart tedaviye ek olarak meyan kökü ekstresi tüketen 120 yetişkinin, 2 hafta sonra H. pylori bakterisinin varlığını önemli ölçüde azalttığı bulunmuştur.
Antikanser Özelliklere Sahip Olabilir
Meyan kökü ekstresi, Ulusal Kanser Enstitüsü'ne[5] göre, belirli kanser türlerine karşı koruyucu etkileri açısından araştırılmaktadır.
Hayvan çalışmaları, meyan kökünün akciğer[6], kolorektal[7] ve meme[8] kanserinde hücre büyümesini yavaşlattığını veya engellediğini göstermiştir.
Bununla birlikte, bu araştırmaların laboratuvar ve hayvanlarla sınırlı olduğu için, insan kanserleri üzerindeki etkileri bilinmemektedir.
Ancak, meyan kökü ekstresinin kemoterapinin bir yan etkisi olan oral mukozit tedavisinde standart tedavi kadar etkili olabileceğini öne süren araştırmalar[9] bulunmaktadır.
Üst Solunum Yolu Problemlerini Hafifletebilir
2019 yılında bir derleme çalışması, meyan kökünden elde edilen glisirizin ekstresinin anti-enflamatuar özellikleri sayesinde astımı hafifletebileceğini bulmuştur[10]. Yazarlar ayrıca, astım tedavisi için potansiyel olarak en az yan etkiye sahip seçeneklerden biri olabileceğini öne sürmüşlerdir.
Başka bir 2019 çalışması da, meyan kökü çayı ve ekstresinin beta hemolitik streptokok enfeksiyonlarına karşı koruyucu olabileceğini bulmuştur[11].
Ancak, bu bulguların kesinleştirilmesi için daha fazla araştırma gerekmektedir.
Diş Çürümesine Karşı Koruyabilir
Araştırmalar[12], meyan kökünün diş çürümelerine karşı koruma sağlayabileceğini ve şu ağız sağlığı sorunlarını tedavi edebileceğini öne sürmektedir:
Oral kandidiyazis (ağız pamukçukları)
Aftöz ülserler (aft)
Diş çürükleri
Periodontitis (diş eti hastalığı)
Ancak, oral sağlık için en uygun doz ve meyan kökü formu konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Diğer Potansiyel Faydaları
Meyan kökü ekstresi, aşağıdaki gibi çeşitli diğer potansiyel faydalarla ilişkilidir:
Ancak, bu faydaları tam olarak desteklemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Meyan kökü bitkisi hakkında çok güzel bir illüstrasyon
Kitap : Flora von Deutschland Österreich und der Schweiz (1885)
Yazar : Prof.Dr. Otto Wilhelm Thomé
Yıl : 1885
Potansiyel Yan Etkiler ve Önlemler
Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), meyan kökünün gıdalarda kullanılmasını genel olarak güvenli kabul etmiştir[17]. Ancak, FDA, takviyelerin saflığı, etkinliği veya içerik etiketi doğruluğunu izlemez. Bunlara da dikkat etmek gerekir.
Bu nedenle, sağlık koşullarını tedavi etmek için meyan kökü kullanmadan önce bir sağlık profesyoneli ile konuşmak önemlidir.
Meyan Kökü Aşırı Doz Alımı
Hem kronik kullanım hem de yüksek dozlarda meyan kökü ürünleri vücutta glisirizin birikimine yol açabilir. Araştırmalar, nadir durumlarda bunun aşağıdaki durumlara yol açabileceğini öne sürmektedir[18]:
Yüksek tansiyon
Düşük potasyum seviyeleri
Aritmi (düzensiz kalp atışı)
Böbrek yetmezliği
Konjestif kalp yetmezliği
Pulmoner ödem (akciğerlerde sıvı birikimi)
Kimler Meyan Kökü Kullanmamalı?
Ulusal Tamamlayıcı ve Entegre Sağlık Merkezi (NCCIC), meyan kökünün kronik kullanımının hipertansiyon, kalp hastalığı veya böbrek hastalığı olan kişiler ve hamile veya emziren kişiler için risk oluşturabileceğini not etmektedir[19].
İlaç Etkileşimleri
Meyan kökünün aşağıdaki ilaçlarla etkileşime girdiği gösterilmiştir[20]:
Tansiyon ilaçları
Kan incelticiler
Kolesterol düşürücü ilaçlar
Diüretikler
Östrojen bazlı kontraseptifler
Nonsteroid anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID'ler)
Bu ilaçlardan herhangi birini alıyorsanız, doktorunuz aksi yönde tavsiye etmedikçe meyan kökü ürünlerinden kaçınmak en iyisidir.
Meyan Kökü Dozajı ve Formları
Meyan kökü taze veya kuru olarak satın alınabilir. Takviye olarak meyan kökü ekstresi çeşitli formlarda bulunur, bunlar:
Kapsüller
Tozlar
Tentürler
Topikal jeller
Çaylar
Günlük Ne Kadar Meyan Kökü Güvenlidir?
Şu anda standart bir dozaj önerisi bulunmamaktadır.
2021 yılına ait bir derleme çalışma, dozların meyan kökünün formuna ve tedavi edilen sağlık durumuna bağlı olarak değişebileceğini önermektedir[21]. Örneğin, GERD için yemeklerden önce iki 380 miligram (mg) DGL tableti önerilmektedir.
Örneğin "Astım" için üç seçenek mevcuttur:
1-5 gram kuru meyan kökü tozu, günde üç kez
2-5 mililitre meyan kökü tentürü, günde üç kez
250-300 mg meyan kökü ekstresi, günde üç kez
Bununla birlikte, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Avrupa Gıda Bilimsel Komitesi (SCF) her iki kurum da glisirizin alımını günlük 100 mg ile sınırlandırmayı önermektedir.
Diğer bir seçenek, glisirizin içermeyen DGL tozları veya kapsülleri aramaktır, bu bileşik meyan kökünün çoğu yan etkisinden sorumludur. Ancak, DGL ürünlerinin aynı sağlık etkilerine sahip olup olmadığı belirsizdir.
Herhangi bir meyan kökü ürünü denemeden önce bir sağlık profesyoneli ile konuşmak en iyisidir.
Sık Sorulan Sorular
Meyan Kökü Bağırsakları İyileştirir mi?
Bazı araştırmalar, meyan kökünün farelerde bağırsak mikrobiyotasına faydalar sağlayabileceğini öne sürmektedir. Ancak, daha fazla insan üzerinde yapılacak araştırmalara ihtiyaç vardır.
Her Gün Meyan Kökü Çayı İçebilir miyim?
Bir fincan meyan kökü çayı, yan etkilere neden olma olasılığı düşük. Ancak, nadir durumlarda, her gün yüksek miktarda meyan kökü çayı içmek hipertansiyon ve düşük potasyum seviyelerine neden olabilir, bu da hastaneye yatmayı gerektirebilir.
Sonuç
Meyan kökü, binlerce yıldır çeşitli hastalıkları, özellikle de solunum ve sindirim rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanılmıştır.
Bitkisel bileşikleri güçlü antioksidan, anti-enflamatuar ve antimikrobiyal etkiler göstermektedir.
Reflü, egzama, peptik ülserler ve diğer sağlık sorunlarını hafifletebilse de, daha kapsamlı insan çalışmaları gerekmektedir.
Ama malesef Türkiye'de kaliteli genetik, uygun hazırlanmış hammadde ve standardize içerik
(İçindeki etkili olan etken maddelerinin bir profesyonel tarafından ayarlanmış veya standardize edilmiş şekilde satan firmalardan almak gerekir.) çok nadir bulunuyor.
Bu sebeple aktardan veya herhangi bir yerden hemen alın için diyemem;
Alacağınız ürün muhakkak standardize olmalı!
“Her madde zehirdir. Zehri ilaç yapan dozudur”
-Paracelsus
"Bütün meyvelerin çileklerle aynı anda olgunlaştığını sanan kişi, üzümleri hiç tanımıyor demektir. "
-Paracelsus (Philippus Aureolus Theophrastus Bombastus von Hohenheim)
Bu sebeple güvendiğim ve kullandığım iki ürünü payalaşacağım.
Natural Factors, DGL, Deglycyrrhizinated Licorice Root Extract, 180 Chewable Tablets
Artıları:
-Kaliteli, güvenilir hammadde
-Deglycyrrhizinated (Çok önemli bir ayrıntı)
-Sindirim sistemi ile ilgili problemlerde çok başarılı
Eksileri:
-Bir tık daha pahalıdır normal preparatlara göre
Link:
Nature's Answer, Licorice Root, Fluid Extract, Alcohol-Free, 2,000 mg, 1 fl oz (30 ml)
Artıları:
-Kaliteli, güvenilir hammadde
-Bitki Ekstrağıdır, alkol içermez
-Dermatokozmetikte kullanımı çok rahattır
-Çok hızlı Cilt gençleşmesi sağlar
Eksileri:
-1 ml 2000mg ekstrak içerdiği için kullanımında dikkatli olunması gerekir.
(Kremlerinize 2-3 damla katarak kullanmanızı tavsiye ederim. Not 1 ml 20 damla içerir.)
Link:
Soru, görüş, öneri ve bilgi vermek; için Yorumlar kısmına yazarak veya mail atabilirsiniz.
"İlaçlar iyi geliyorsa, çabuk iyileşmek için neden dozu artırmıyorsunuz?"
-"Hiçbir canlı yalnızca dış hekimin çabalarıyla var olmaz, dış hekim iç hekime sadece yardım edebilir."
(Toksikolojinin babası, bilim insanı, düşünür, simyacı. Paracelsus)
Güncelleme: 24 Mayıs 2024
Yorumlar